Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk wordt voor de jeugdzorg, de transitie is hiermee een feit. De overgang is voor cliënten redelijk soepel verlopen en ook de dienstverlening naar cliënten is op orde. Daarmee is aan twee belangrijke doelstellingen voldaan.

Dit betekent echter zeker niet dat alles goed functioneert. De "achterkant" van het proces is nog niet optimaal ingeregeld. We verbeteren de ICT systemen en zijn we druk doende om alle gegevens over cliënten waar mogelijk en noodzakelijk samen te brengen. Ook in de samenwerking met partners zoals scholen en huisartsen maken we stappen. Al deze zaken zullen ook in 2016 doorlopen.

De transformatie van de zorg vraagt ook in 2016 alle aandacht. Op een andere manier kijken naar zorg vraagt om een cultuurverandering en dat vraagt blijvende investeringen in kennis, competenties en samenwerking. Via de "transformatieagenda jeugd" willen wij u hierbij actief betrekken.

In financiële zin is het bij het schrijven van deze MPB niet eenvoudig om voorspellingen te doen. Per 1 januari 2015 zijn de jeugdzorgbudgetten met 5% gekort en deze zullen door het rijk met nogmaals 10% gekort worden. Ook zijn er uitnamen richting de Wet langdurige zorg (Wlz). De financiële opgave is daarmee groot. Naar 2016 toe is het belangrijk om ons te blijven richten op inzetten van lichtere vormen van zorg (dat kan met een kwalitatief goede toegang), sneller afschalen (dat vraagt investeringen in de aansluiting op het preventieve veld) en het goedkoper inkopen van zorg.

In financiële zin stellen we daarom ook voor om het wegvallen van het stadscontract voor preventief jeugdbeleid (400.000 euro) op te vangen door een verschuiving van jeugdzorgbudgetten naar het preventieve veld. Ook willen we het transformatiebudget (450.000 euro) net als in 2015 inzetten voor algemene voorzieningen waarmee afschaling van duurdere vormen van zorg mogelijk worden. We beseffen ons dat dit de jeugdzorgbudgetten zelf onder grotere druk zet, maar de beweging naar licht is noodzakelijk om ook in financiële zin koers te houden. We zullen ook in 2016 met rapportages uw raad informeren over de inhoudelijke en financiële voortgang. Eind 2016 loopt JUMP II af dus we zullen ook in inhoudelijke zin goed ons vrij toegankelijke aanbod analyseren.

In 2016 zullen we ook blijven inzetten op een sterk CJG. We hebben al mooie stappen gemaakt. In november 2014 is de stichting CJG Apeldoorn opgericht en heeft deze daarmee een onafhankelijke rol in het zorgveld gekregen. In juni 2015 zijn alle gedetacheerde medewerkers in dienst gekomen en in 2016 zullen we de organisatie verder professionaliseren en voorbereiden op de komst van de jeugdgezondheidszorg.

In het verlengde van de taken op het gebied van de jeugdzorg, hebben de schoolbesturen invulling gegeven aan het passend onderwijs. De samenwerking met schoolbesturen beperkt zich niet tot passend onderwijs. Met schoolbesturen hebben we in 2015 stappen gezet binnen de Lokale Educatieve Agenda (LEA) om ook andere opgaven zoals krimp het hoofd te kunnen bieden. U heeft hieraan input gegeven en wij willen in 2016 de dialoog hierover doorzetten.

Daarnaast moet de “going concern” binnen Jeugd en Onderwijs (zoals onderwijshuisvesting, onderwijsachterstandenbeleid, leerlingenvervoer en leerplicht/RMC) overeind blijven. Het goed uitvoeren hiervan moet leiden tot sneller signaleren van knelpunten, zodat vergroting van de problemen (en toename van kosten) wordt voorkomen.

Binnen onderwijshuisvesting is sprake van een financiële meevaller doordat de rente waartegen het kapitaal is gefinancierd lager is dan begroot. Deze meevaller bedraagt 2.000.000 euro en komt ten goede aan de algemene middelen. In de lopende MPB was al rekening gehouden met lagere lasten.

De ambitie van het Apeldoorns jeugd- en onderwijsbeleid is en blijft daarmee dat álle jeugd kan opgroeien in veiligheid en geborgenheid, voldoende kansen krijgt om zijn eigen talenten te ontwikkelen en gestimuleerd wordt tot sociaal en verantwoordelijk burgerschap.

Jeugd:

• Wij versterken de samenwerking met onze partners in het veld. Uitgangspunt is dat een gezin met meervoudige zorgvragen vanuit één team wordt geholpen door middel van een wijkgerichte aanpak;
• Wij willen in de jeugdzorg dat het kind centraal staat. Wij investeren liever in preventie en lichte zorg dan dure zorg: niet problematiseren, minder medicaliseren;
• Wij streven ernaar met de beschikbare budgetten uit te komen.

Onderwijs:

• Wij zetten een samenhangende aanpak van onderwijsbeleid, arbeidsmarkt en economische zaken centraal. Wij willen het aantal vroegtijdig schoolverlaters (VSV'ers) verminderen en mensen doorgeleiden naar vervolgonderwijs of BBL plekken.
• Wij intensiveren de samenwerking met het onderwijs om ontwikkelingen, zoals het afnemen van de aantallen leerlingen, passend onderwijs en overheveling van taken voor onderwijshuisvesting naar de schoolbesturen, in goede banen te leiden;
• Wij streven ernaar dat steeds meer vormen van hoger beroepsonderwijs zich vestigen in Apeldoorn. Waar kansen zich voordoen op dat vlak, grijpen we die;
• Wij helpen bij het vinden van de goede plek voor elk kind dat extra aandacht behoeft.

In algemene zin wordt verwezen aar de risico-analyse die voor het hele sociale domein is opgesteld. Hieronder volgen enkele aandachtspunten voor jeugd en onderwijs.

Jeugd:

• Onvoldoende kwaliteit van zorg en onvoldoende “transformeren” naar lichtere vormen van zorg. Om dit risico te beheersen worden deskundige medewerkers geplaatst op die plekken waar besloten wordt over niet vrij toegankelijke zorg en toeleiding naar het juridisch kader. Medewerkers die naar het hele gezin kijken, de eigen kracht benutten en durven inzetten op lichte vormen van zorg indien mogelijk;
• Onvoldoende zorgcontinuïteit voor jeugdigen wanneer zorgaanbieders failliet gaan en de zorg niet (tijdig) overgenomen kan worden, of wanneer veel verloop (en ontslag) van personeel plaats vindt vanwege onzekerheid voor instellingen. Om dit risico te beheersen is onder meer het Regionaal Transitiearrangement (RTA) afgesloten;
• Budgetoverschrijdingen. De budgetten voor de jeugdzorg worden gekort en de gemeente heeft geen controle over alle toegang naar individuele voorzieningen in de jeugdzorg want ((huis)artsen en medisch specialisten bepalen zélf wanneer dit nodig is. Om dit risico te beheersen worden prognoses gemaakt om uitgaven te monitoren en bij te stellen;
• Onvoldoende inzet van zorg voor hen die dat nodig hebben. Wanneer signalen onvoldoende worden opgepakt of we te terughoudend zijn met (duurdere) vormen van zorg kan dit tot knelpunten leiden. Om dit risico te beheersen worden afspraken gemaakt bij partners zoals onderwijs en huisartsen over de aanpak en mogelijkheden van het CJG.
• Risico’s op incidenten zoals familiedrama’s. Feit is hierbij dat we ons systeem kunnen inrichten om de risico’s hierop te verminderen, maar uitsluiten is een utopie. Beter is het om ons voor te bereiden op het moment dat dit plaatsvindt.

Onderwijs:

• Door de terugloop van leerlingen kunnen scholen onder de opheffingsnorm komen. Met name in dorpen is dit een knelpunt voor ouders en kinderen omdat daar weinig alternatieven voorhanden zijn. Om dit risico te beheersen wordt met de schoolbesturen gewerkt aan een visie op de krimp en wordt er gewerkt met het systeem van de gemiddelde schoolgrootte;
• Financiële knelpunten door het teruglopen van het aantal leerlingen (vermindering uitkering gemeentefonds en "afboekingen" bij vrijkomende locaties). Dit risico is te beperken door goed portefeuillemanagement. Daarnaast houden we de informatie over de verkoopwaarde van het vastgoed actueel;